انگور رسیده در درجه اول گرم و تر است و هر چه شیرین تر باشد، گرمی آن بیشتر میشود ولی هرگز از درجه دوم فراتر نمیرود. انگور، میوهای است که به غذای مطلق بسیار نزدیک است و در واقع بهترین میوه در غذارسانی به بدن شمرده میشود. یعنی اگر فرد سالم آن را با ملاحظه آداب طبی بخورد، موجب تولید خون و اخلاط دیگر به مقدار متناسب با کیفیت و قوام و جوهر نیکو میشود بنابراین انگور شیرین تغذیهکننده همه اعضای بدن است، موجب خوشرنگی پوست و شادابی آن میشود، در سستیهای ناشی از کمخونی سودمند و مقوی عام بدن است.
ویژگی دیگر انگور این است که برای پاکسازی عمومی بدن و نیز به منظور پاکسازی مجاری و عروق از مواد غلیظ و سنگین رسوبی نیز بسیار مناسب است.
کسانی که دچار تنشهای فکری و فشارهای روانی هستند یا روزهای دشواری را در زندگی خود سپری میکنند و از این رو میل به غذای پخته ندارند، میتوانند از انگور بهره بسیاری ببرند. انگور در این شرایط هم برای بدن غذارسانی مناسبی دارد و هم برای پاکسازی بدن از مواد تباه در فرآیندهای روانی-بدنی سودمند است و هم از غلبه خشکی بر سیستم عصبی پیشگیری میکند.
با همه این ویژگیهای خوب باید گفت انگور برای کسانی که مبتلا به ترشحات زیاد بینی یا پشت حلق باشند یا نفخ و ریفلاکس و آبریزش از دهان داشته باشند، زیانآور است و موجب تشدید این علایم میشود.
جدول مواد موجود در صد گرم حبه انگور
- آب ۷۵ گرم
- پروتئین ۱/۳ گرم
- مواد قندی ۲۰ گرم
- كلسیم ۱۲ میلی گرم
- فسفر ۰/۴ میلی گرم
- آهن ۰/۴ میلی گرم
- سدیم ۳ میلی گرم
- پتاسیم ۱۷۵ میلی گرم
- ویتامین آ ۱۰۰ گرم
- ویتامین ب ۱ ۰/۰۵ میلی گرم
- ویتامین ب ۲ ۰/۰۳ میلی گرم
- ویتامین ب ۳ ۰/۳ میلی گرم
- ویتامین ث ۴ میلی گرم
از مواد مغذی انگور میتوان به ویتامینهایی چون ویتامین K، ویتامین A، ویتامین C، ویتامین B6 و همچنین گیاهمغذیهای فنول و پلی فنول اشاره کرد. گیاهمغذیها بدن را در برابر انواع بیماریها محفاظت میکنند. انگور حاوی مقادیر فراوانی از تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین و فولات و مواد معدنی پتاسیم، کلسیم، منیزیم، فسفر و سدیم است. انگور حاوی فیبر رژیمی، کربوهیدرات سالم، آنتیاکسیدان و مقدار مناسبی از پروتئین است. فلاونوئیدهای موجود در انگور از صدمات ناشی از رادیکال های آزاد میکاهد و جلوی سرعت روند پیری را میگیرد. میوهی لذیذ انگور بهدلیل وجود تمام این مواد مغذی، نقش مهمی در داشتن زندگی سالم و فعال ایفا میکند.
فواید و خواص انگور برای سلامتی
۱. درمان آسم
انگور ارزش درمانی دارد و از گذشته در درمان آسم استفاده میشده است. علاوهبرآن، قدرت مرطوبکنندگی انگور چنان بالاست که میتواند رطوبت ریهها را افزایش بدهد و از حملات آسمی بکاهد.
۲. تقویت استخوان ها
یکی از خواص انگور تقویت استخوانهاست. انگور منبع بینظیری از ریزمغذیهایی چون مس، آهن و منگنز است و وجود تمامی این ریزمغذیها برای تشکیل و استحکام استخوان مهم هستند. افزودن انگور به رژیم غذایی روزانه، جلوی بروز مشکلات مربوط به افزایش سن، ازجمله پوکی استخوان را میگیرد. وجود منگنز در بدن بینهایت ضروری است و به سوختوساز پروتئین، کلاژن سازی و عملکرد سیستم عصبی کمک میکند.
۳. پیشگیری از بیماری قلبی
انگور مقدار اکسید نیتریک موجود در خون را، که جلوی تشکیل لخته خون در بدن را میگیرد، افزایش میدهد. علاوهبرآن، آنتی اکسیدهای انگور از اکسیداسیون کلسترول بد (LDL) که موجب گرفتگی رگهای خونی شده و دلیل اصلی بیشتر بیماریهای قلبی عروقی است، جلوگیری میکند. همچنین انگورها مقدار بسیار زیادی فلاونوئید دارند که نهتنها علت اصلی رنگ انگور هستند، بلکه آنتی اکسیدانهای قویای نیز بهحساب میآیند. دو نوع اصلی آنتی اکسیدانهای انگور، رسوراترول (resveratrol ) و کوئرستین (quercetin)، میتوانند عملکرد رادیکالهای آزاد و اثرات مضر کلسترول بد خون روی رگهای خونی را خنثی کنند. درضمن، این دو نوع فلاونوئید آنتی اکسیدانی مانند پاککنندهها عمل میکند، از تجمع پلاکتی میکاهد و سموم موجود در خون را فیلتر میکند.
۴. درمان میگرن
درمان میگرن یکی دیگر از خواص انگور است. آب انگور رسیده، درمان خانگی مهمی برای میگرن بهحساب میآید. برای درمان میگرن باید صبحها کمی آب انگور خالص و بدون ترکیب با آب معمولی، نوشید. آب انگور و عصارهی دانهی انگور سردردهای میگرنی را درمان میکنند. سردردهای میگرنی دلایلی مختلفی مانند عدم تعادل شیمیایی بدن، خواب کم، تغییرات آب و هوایی یا کمبود مواد مغذی در بدن میتواند داشته باشد. آنتیاکسیدانهای این میوه به درمان دردهای میگرنی میپردازد.
۵. درمان یبوست
انگورها برای درمان یبوست و برطرف کردن آن، بسیار مؤثرند. آنها در دستهی خوراکیهای ملین قرار دارند، زیرا حاوی اسید ارگانیک، قند و سلولز هستند. همچنین با تنظیم عملکرد ماهیچههای روده و معده، یبوست مزمن را درمان میکنند. انگورها غنی از فیبرهای نامحلول هستند و پس از مصرف، هنگام عبور از مجرای گوارشی دستنخورده باقی میمانند. وقتی حجم فیبر افزایش مییابد، تشکیل مدفوع و خروج آن از بدن بهراحتی انجام میشود. اما هنگام وجود مدفوع آبکی یا اسهال، از مصرف انگور باید پیشگیری کرد. فیبر نامحلول نمیتواند آب مدفوع را به خود جذب و آن را خشک کند. انگور، فیبر محلول چندانی ندارد.
۶. تسکین سوءِهاضمه
خواص انگور تنها به موارد بالا خلاصه نمیشود. انگور نقش مهمی در بدهضمی دارد. این میوه از حرارت بدن میکاهد و سوءِهاضمه و سوزش معده را درمان میکند. همچنین انگور بهدلیل اینکه «خوراکی سبکی» است، هنگام درمان سوءِهاضمه بیش از درمانکنندههای دیگر بهکار گرفته میشود.
۷. کاهش خستگی
آب انگور سفید و روشن، بخشی از آهن موردنیاز بدن را تأمین میکند و از خستگی میکاهد. کم خونی مشکل اساسی بسیاری از افراد است که با خوردن انگور میتوانند سطح آهن و مواد معدنی بدن را در حدمتعادل نگه دارند. کمبود آهن، فرد را دچار ضعف و خستگی میکند و از کارایی ذهن او میکاهد. آهن مادهی معدنی مهمی است که روی تعدادی از عملکردهای بدن اثر میگذارد. اما آب انگور تیره نهتنها به مقدار آهن موجود در بدن چیزی اضافه نمیکند، بلکه از سطح آن هم میکاهد. همچنین نوشیدن آب انگور بهسرعت به فرد انرژی میدهد.
۸. کنترل دیابت
اخیرا در تحقیقی دربارهی خواص انگور مشخص شده که عصارهی آب انگور هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) را مهار میکند و میتواند در کنترل دیابت مؤثر باشد.
۹. درمان اختلالهای کلیوی
انگور با افزایش ادرار میتواند میزان اسیدیتهی ناشی از اسیداوریک را بهطور چشمگیری کاهش دهد. همچنین موجب حذف اسیداوریک از دستگاه ادراری شده و بدین ترتیب از تنش و فشار روی کلیهها کاسته میشود. انگورهای قرمز نیز اثر پاکسازی بسیاری روی بدن دارند و فواید آنتیاکسیدانهای موجود در این میوه نصیب تمام دستگاههای بدن میشود.
۱۰. توازن سطح کلسترول
ترکیبی شیمیاییای بهنام تروستیلبن (pterostilbene) در انگور وجود دارد که باعث کاهش کلسترول خون میشود. این ترکیب بسیار شبیه آنتیاکسیدان سودمند رسوراترول و همچنین فلاونوئید موجود در انگورهاست. تحقیقات اولیه درمورد این میوه نشان داده است که یکی از خواص انگور این است که ویژگی ضدسرطانی و اثری عالی در کاهش کلسترول خون دارد. همچنین تصور بر این است که انگور میتواند از کاهش شناختی پیشگیری کند. علاوهبرآن ساپونین (saponins ) موجود در پوست انگور بهوسیلهی چسبیدن به چربیها، جلوی جذب آنها را در بدن میگیرد.
۱۱. فعالیت ضدباکتریایی
انگور قرمز ویژگیهای ضدباکتریایی و ضدویروسی قویای دارد که میتواند فرد را از ابتلا به عفونت محفوظ نگه دارد. آنها در برابر ویروس فلج اطفال و همچنین هرپس سیمپلکس (herpes simplex) که موجب بیماریهایی چون تبخال لب یا تبخال تناسلی میشود، بهشدت مقاومت میکنند. همچنین بررسیها نشان داده که آب انگور میتواند عفونتهای باکتریایی روده و دستگاههای دیگر بدن را برطرف سازد.
۱۲. پیشگیری از سرطان سینه
بهتازگی در تحقیقی مشخص شده که آب انگور سیاه یا بنفش در پیشگیری از سرطان سینه مؤثر است. محققان پس از مدتی که به موشهای آزمایشگاهی آب انگور دادند، متوجه کاهش چشمگیری در حجم تومور پستانی آنها شدند. آنتیاکسیدانهای موجود در انگورها برای پیشگیری همهی انواع سرطانها مفیدند، اما هنگام اقدامات پیشگیرانه در برابر سرطان سینه بسیار مؤثر عمل کردهاند. مواد شیمیایی خاصی در انگور وجود دارد که خود را به نواحی پیوند (که واکنشهای شیمیایی در آن نقاط انجام میشوند) میرسانند و آروماتاز (تبدیل اندروژن به استروژن) را مهار میکنند. بهنظر میرسد مهار ترشح استروژن در بدن زنان از پیشرفت سرطان سینه جلوگیری میکند.
۱۳. کاهش خطر آلزایمر
رسوراترول، که نوعی پلیفنول موجود در انگور است، از سطح پپتید آمیلوئید-بتا در بیماران مبتلا به آلزایمر میکاهد. بررسیها نشان میدهد که انگور میتواند سلامت مغز را افزایش دهد و شروع بیماریهای تحلیلبرندهی سیستم عصبی را بهتأخیر بیندازد. در تحقیقی مشخص شد که آب انگور حتی میتواند عملکرد مغز افراد کهنسالی را که علایم خفیفی از نقص شناختی در آنها بروز کرده، بهبود بخشد. بررسیهای بیشتری درحال انجام است تا ارتباط دقیق بین ترکیبات انگور و سیستمهای عصبی تعیین شود.
۱۴. پیشگیری از تباهی لکهی زرد
انگور قرمز میتواند جلوی از دست دادن بینایی مربوط به سن و تباهی لکهی زرد را بگیرد. در تحقیقی مشخص شد، رژیم غذایی حاوی انگور سلامت چشم را تأمین میکند و آن را از بیماریهای مربوط به شبکیه که بینایی را بهخطر میاندازد، مصون نگه میدارد.
بررسیها نشان دادهاند که مصرف سه وعده انگور در روز خطر ابتلا به تباهی لکهی زرد چشم را بیش از ۳۶ درصد میکاهد. انگور میتواند در گذر زمان سلامت بینایی و تمام سیستمهای اندامیمان را حفظ کند. آنتی اکسیدانهای موجود در هر دانهی انگور، حساسیت به بیماری و صدمات ناشی از آن در بدن را کم میکنند.
۱۵. تقویت سیستم ایمنی بدن
انگور قرمز نهتنها حاوی فلاونوئید و مواد معدنی است، بلکه انواع ویتامینها را بهوفور در خود دارد. بالا بودن مقدار ویتامینهای C ،K و A در انگورها باعث سلامت بیشتر ارگانهای بدنمان، بهویژه سیستم ایمنی بدن و نیز باعث جلوگیری از سرماخوردگی مداوم ما میشود.
۱۶. کاهش خطر ابتلا به آب مروارید
فلاونوئیدهای موجود در انگور حاوی آنتیاکسیدان هستند و میتوانند خطر رادیکالهای آزاد را کاسته و جلوی صدمات آنها را بگیرند. رادیکالهای آزاد میتوانند موجب بیماریهایی مانند آب مروارید، مشکلات قلبی-عروقی، سرطان و انواع متفاوت بیماریهای مربوط به سن شوند. تباهی لکهی زرد هم یکی از بیماریهایی است که معمولا در سنین بالا رخ میدهد. خوشبختانه، آنتی اکسیدانها ویژگیهای ضدپیری دارند و نهتنها باعث میشوند جوانتر بهنظر بیایید، بلکه با دور کردن بیماریهای مربوط به افزایش سن، مانند آبمرواید، احساس جوانی هم به شما میدهند.
۱۷. پیشگیری از سرطان
پیشگیری از سرطان هم ازجمله خواص انگور است. انگورها بهدلیل وجود رسوراترول ضدالتهاب، ویژگیهای ضدسرطانی قویای دارند. رسوراترول بهویژه خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و سینه را میکاهد. آنتوسیانین و پروآنتوسیانیدین موجود در انگور، ویژگیهای ضدتکثیری داشته و از رشد عوامل سرطانزا پیشگیری میکنند. آب انگور نهتنها از خطر سرطان میکاهد، بلکه میتواند جلوی رشد و انتشار سلولهای سرطانی را بگیرد. رنگدانههای موجود در انگورها بهطور کلی سیستم ایمنی بدن را در برابر طیف وسیعی از بیماریها، درمان میکنند.
دیگر خواص انگور
انگور خشکشده یا همان کشمش سرشار از مواد مغذی است و میتواند در درمان بسیاری از اختلالها مانند یبوست، اسیدوز (کاهش سطح بیکربنات مایع خارج سلولی و قرار گرفتن pH خون در محدودهی اسیدی)، کمخونی، تب و اختلال عملکرد جنسی مؤثر باشد. کشمش به افزایش وزن سریع کمک میکند و از سلامت و یکپارچگی عملکرد چشمها محافظت میکند.
روش پرورش انگور
انگور را میتوان بهراحتی در باغچهی کوچک خانه یا در مزرعه پرورش داد.
انواع متفاوتی انگور وجود دارد. بنابراین هنگام کاشت انگور، با توجه به شرایط مکانی، انگوری انتخاب کنید که پرورش آن آسانتر باشد. درادامه، روش کاشت درخت انگور که علاوهبر خواص بسیارش، میتواند تزئینی هم باشد، شرح داده شده است:
مرحلهی اول
قبل از کاشت درخت انگور (مو)، ریشههای آن را بهمدت ۲ تا ۳ ساعت در آب قرار دهید.
مرحلهی دوم
انگورها در خاک متعادل و محیط آفتابی، گرم و سایهدار، بهراحتی رشد میکنند. همچنین اگر آنها بهخوبی هرس شوند، در مکانی کوچک هم رشد میکنند و بار میدهند.
مرحلهی سوم
فضایی ۱۸۲ تا ۲۴۵ سانتیمتری برای کاشت درخت انگور کافی است. هنگام کاشت حفرهای به عمق و عرض ۳۰ سانتیمتری آماده کنید. نهال درخت انگور را در این حفره گذاشته و اطراف آن را با خاک بپوشانید.
مرحلهی چهارم
برای پشتیبانی از درخت انگور، میتوانید از چوب بامبوی حدود ۲ متری استفاده کنید و کنار نهال انگور بگذارید. همچنین میتوانید نهال را کنار دیوار بگذارید یا روی نردههای قوسیشکل قرار دهید و بهخوبی آبیاری کنید.
راهنمایی مصرف انگور
انگورهایی که چروک نشده، آبدار و گوشتالو هستند و وقتی به آنها دست میزنید حالت سفتی دارند، آماده مصرفاند. میتوانید روزانه یک مشت انگور بخورید و باقی آن را در یخچال نگهداری کنید تا طراوتشان حفظ شود.
درادامه، به برخی از سادهترین و سالمترین روشهای مصرف انگور اشاره شده است:
میانوعده: میتوانید از این خوراکی کم کالری، به روشهای مختلفی استفاده کنید. مصرف انگور با ماست میانوعدهی خوبی است. البته انگور و پنیر هم بسیار خوشمزه است.
دسر: طعم شیرین طبیعی انگور، آنها را به بهترین خوراکی برای استفاده در دسرها تبدیل کرده است. بستنیهای یخی انگور سبز یا نوشیدنیهای یخی انگور، نسبت به دسرهای پرکالری، گزینههای بهتری هستند.
نوشیدنی: آب انگور سیاه یکی از بهترین نوشیدنیهاست که با استفاده از آب میوه گیری بهراحتی آماده میشود. همچنین میتوانید با استفاده از انگور، رزماری (اکلیل کوهی) و خمیر جو یا انگور لهشده، نوشیدنی موردعلاقهی خود را درست کنید.
کاربردهای دیگر انگور
از انگور در داروسازی و تولید نوشیدنیهای مختلف و دیگر انواع خوراکیها مانند مربا، ژله و پخشینهها (نوعی از خوراکی که بافتی شبیه کره دارد و بر روی نان مالیده میشود) استفاده میشود. روغن دانهی انگور، سرشار از آنتیاکسیدان است و به سلامت پوست و مو کمک میکند. از این روغن در محصولات آرایشی مانند کرم صورت یا سرم ترمیمی شب، استفاده میشود.
در ادامه برجستهترین آسیبهای انگور در صورت مصرف بیش از حد آن معرفی میشود:
۱- مصرف زیاد انگور باعث افزایش پتاسیم در خون میشود، بنابراین بیماران قلبی نباید انگور زیاد مصرف کنند.
۲- افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنند باید قبل از خوردن انگور ابتدا با پزشک مشورت کنند.
۳- مصرف زیاد انگور، باعث بروز مشکلات کلیوی میشود؛ به گونهای که کلیهها برای دفع سموم از بدن با دشواری مواجه میشوند.
۴- انگور یکی از برجستهترین میوههای حاوی سموم دفع آفات است، بنابراین توصیه میشود در مصرف انگور پرخوری نکنید.